Pse bojkoti i debatit minon demokracinë
Në prag zgjedhjesh, në Kosovë politika shmang debatet, AGK dështon të mbrojë gazetarinë e pavarur. Pluralizmi medial goditet, besimi i publikut bie edhe më tej.
Ndërsa Kosova i afrohet zgjedhjeve parlamentare të 9 shkurtit, skena politike është përfshirë nga tensione dhe debate të ashpra. Më 11 janar, gazetarja e njohur Jeta Xharra, një zë i pavarur dhe kritik në Ballkan, kritikoi ashpër partitë politike1, veçanërisht Lëvizjen Vetëvendosje (VV) në Kosovë, për refuzimin e tyre për të marrë pjesë në debatet televizive. Ajo ishte e qartë: demokracia kërkon transparencë, llogaridhënie dhe dialog të hapur. Por ndërsa fushata po intensifikohet, si pushteti ashtu edhe opozita, duket sikur po tërhiqen nga këto parime, duke ngritur pikëpyetje mbi përkushtimin e tyre ndaj angazhimit publik.
Arsyet e bojkotit dhe pasojat e tij
Problemi filloi kur, siç pretendohet2 në mediat e Kosovës, "VV vendosi të bojkotojë debatet në disa kanale," duke i quajtur ato “nën kontrollin e oligarkëve” ose të njëanshme. Kjo të paktën deklarohet nga vetë Jeta Xharra, e cila, duke mbrojtur debatet e prodhuara nga BIRN dhe Internews Kosova, organizata të njohura ndërkombëtarisht për gazetarinë e tyre të pavarur dhe luftën kundër korrupsionit, theksoi se bojkotimi i tyre është një hap mbrapa për demokracinë. Megjithatë, qëndrimi i VV-së për të mos marrë pjesë krijoi një efekt domino: partitë opozitare, si Lidhja Demokratike e Kosovës (LDK), gjithashtu vendosën të tërhiqen, duke thënë se nuk do të debatojnë në mungesë të VV-së.
VV dhe kultura e shmangies së përgjegjësisë
Vendimi i VV-së për të shmangur debatet shfaq një problem më të thellë: mungesën e gatishmërisë së politikanëve për t’u përballur ballë për ballë me kritikën publike. Kjo është një goditje ndaj transparencës dhe llogaridhënies, që janë themeli i një demokracie funksionale. Në vend që të përballen me publikun dhe të mbrojnë programin e tyre, liderët zgjedhin të kërkojnë kontroll të narrativës nga distanca, duke e shmangur çdo sfidë të drejtpërdrejtë.
Roli i Kallxo.com dhe një kritikë për kanalet e transmetimit
Kallxo.com, me reputacionin e saj si një organizatë që ka ekspozuar korrupsionin3 dhe ka mbrojtur pavarësinë editoriale, është një shtyllë e rëndësishme për demokracinë në Kosovë. Megjithatë, këtu ngrihet një çështje etike që kërkon adresim: a është e drejtë që gazetaria e standardit të lartë si ajo e Kallxo.com të transmetohet përmes kanaleve të kontrolluara nga oligarkët? Nëse kërkojmë transparencë dhe llogaridhënie nga politikanët tanë, nuk mund të injorojmë faktin që zgjedhja e kanaleve të tilla mund të dëmtojë besimin e publikut te gazetaria e pavarur. Ndoshta është koha që Jeta Xharra dhe Kallxo.com të rimendojnë rrugët për të shpërndarë punën e tyre, në mënyrë që të mos bien në konflikt me standardet e integritetit gazetaresk.
Megjithatë, ndoshta nuk ka zgjidhje tjetër për momentin, por duke qenë se janë investuar miliona për të prodhuar lajme të standardit të lartë, ndoshta do të ishte një ide e mirë që Kallxo.com të nisë një projekt për të pasur transmetuesin e saj të pavarur, në vend që të përzihet me palë që nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht integritetin e tyre profesional.
Kritika për Asociacionin e Gazetarëve të Kosovës (AGK)
Reagimi i Asociacionit të Gazetarëve të Kosovës4 (AGK) është i gabuar dhe dëmton parimet e së vërtetës, demokracisë dhe llogaridhënies. Duke e paraqitur bojkotin e Vetëvendosjes (VV) si një "sulm ndaj lirisë së shtypit," AGK jo vetëm që injoron shqetësimet legjitime për ndikimin oligarkik në disa media, por edhe mbron një sistem medial që ka humbur besimin e publikut. Kjo qasje jo vetëm që shmang adresimin e problemeve të thella të pavarësisë editoriale dhe integritetit gazetaresk, por edhe i shërben ruajtjes së status quo-s, ku mediat e kontrolluara nga interesa të ngushta minojnë pluralizmin dhe transparencën. Në vend që të nxisë reflektim mbi rolin e mediave dhe të kërkojë standarde më të larta profesionale, AGK zgjedh ta zhvendosë debatin duke goditur kritikën e drejtë ndaj një sistemi që rrezikon demokracinë dhe lirinë e shtypit. Me këtë qasje, AGK nuk po mbron lirinë e mediave, por po kontribuon në vrasjen e së vërtetës dhe llogaridhënies5.
Kur lexohet deklarata e Arlind Manxhukës, bëhet e qartë se reagimi i AGK-së është jo vetëm sipërfaqësor, por edhe i pasaktë në interpretimin e situatës. Manxhuka ngre një çështje thelbësore që AGK e ka injoruar plotësisht: nderi dhe integriteti profesional i gazetarisë nuk mund të bashkëjetojnë me institucione që operojnë nën ndikimin e oligarkëve dhe interesave të dyshimta. Ai nënvizon qartë se gazetaria e mirëfilltë nuk është ekuacion matematik, ku mjafton që njëra palë të përjashtohet për të pretenduar moralitet. Kjo do të thotë se nuk mjafton vetëm të akuzosh një parti për bojkot, por duhet të analizosh edhe shkaqet që kanë çuar në këtë bojkot, përfshirë dështimin e mediave për të ruajtur pavarësinë e tyre6. AGK, në vend që të ballafaqojë këtë argument të rëndësishëm, ka zgjedhur një qasje të njëanshme duke i vendosur mediat mbi çdo kritikë. Ky qëndrim i AGK-së nuk mban asnjë të vërtetë në vetvete, sepse injoron faktin që vetë pluralizmi medial është minuar nga bashkëpunimi me struktura që cenojnë standardet e gazetarisë. Me këtë lloj reagimi, AGK tregon se nuk është e interesuar për reformimin e mediave, por vetëm për ruajtjen e një fasade të rreme të lirisë së shtypit

Kriza e thellë e besimit publik
Kjo përplasje reflekton një problem më të thellë: mungesën e besimit midis partive politike, mediave dhe publikut. Bojkoti i VV-së, gabimet e AGK-së dhe shmangia e përgjegjësisë nga partitë opozitare si LDK, janë simptoma të një peizazhi të ndarë politik dhe mediatik, ku dyshimi ka zëvendësuar bashkëpunimin konstruktiv.
Klasa politike në Kosovë duhet të mbajë një standard më të lartë të komunikimit me publikun. Refuzimi i VV-së për të marrë pjesë në debate të organizuara nga Kallxo.com është i pafalshëm, veçanërisht kur kjo media njihet për profesionalizëm. Bojkoti nuk është zgjidhje; është shmangie e përgjegjësisë. Po ashtu, opozita nuk mund të justifikojë sjelljen e saj duke përmendur mungesën e VV-së.
Për të ecur përpara, liderët politikë të Kosovës duhet të pranojnë ftesën e gazetarëve me integritet profesional: të marrin pjesë në debate publike dhe të përballen me qytetarët. Transparenca dhe dialogu nuk janë opsione; janë detyrime ndaj popullit që i shërbejnë. Çdo gjë më pak është tradhti ndaj aspiratave të një vendi që synon të forcojë sovranitetin dhe vlerat demokratike.
I dashur lexues, nëse vlerësoni përpjekjet e mia për të mbrojtur të drejtën tuaj për informim dhe të ardhmen e vendit tonë, ju ftoj të kontribuoni.
Mund të bëni një donacion ose të abonoheni me pagesë. Çdo kontribut juaj është një gur themeli për të vazhduar të raportoj ndershmërisht dhe të hedh dritë mbi çështjet që kanë rëndësi për të gjithë ne.
Gazetaria e pavarur ka nevojë për mbështetjen tuaj për të mbrojtur sigurinë kombëtare, etikën dhe cilësinë e të raportuarit dhe integritetin tonë si komb.
Faleminderit që besoni dhe përkrahni këtë kauzë!
Mesazhi i DebatPërnime pas refuzimit të Vetëvendosjes për të qenë pjesë e debateve — Kallxo.com.
AGK-ja shprehet e shqetësuar për paralajmërimet se VV-ja do t’i bojkotojë disa media — KOHA Ditore.
Oborri i Devollit — Kallxo.com.