Kur Gazetaria Dështoi të Kuptojë Gjuhën që Përdor Çdo Ditë

Disa media në Kosovë shtrembëruan deklaratën e Kryeministrit Kurti, duke e paraqitur atë si dehumanizuese. Ky është manipulim i qëllimshëm, jo gazetari profesionale.

Në një peizazh mediatik ku saktësia dhe konteksti duhet të jenë shtylla kryesore e gazetarisë, disa media në Kosovë kanë dështuar në mënyrë spektakolare në detyrën e tyre themelore: të informojnë publikun në mënyrë të drejtë, objektive dhe të saktë. Rasti më i fundit që nxjerr në pah këtë dështim është mënyra sesi disa gazetarë dhe analistë kanë keqinterpretuar deklaratën e Kryeministrit Albin Kurti, duke pretenduar se ai i ka quajtur kundërshtarët politikë “kafshë.”

Kjo nuk është thjesht një lëshim gjuhësor apo një mungesë e thellë e njohurive mbi shqipen, është një akt i qëllimshëm i manipulimit mediatik, një praktikë që po bëhet gjithnjë e më e zakonshme në diskursin publik.

Çfarë Tha Kryeministri Kurti dhe Si u Manipulua nga Disa Media?

Për të analizuar këtë rast, le të shqyrtojmë deklaratën e saktë të Kryeministrit Kurti:

"Sepse nuk ja dojnë t’mirën as shtetit as popullit. Por ju jeni populli i këtij shteti që e mban shtetin lart, e ne do t’ju qëndrojmë gjithnjë pranë. E keni pa çfarë rrenash prej premtimeve kanë ba. Thojshin se buxheti i shtetit do t’bahet ma i madh se produkti bruto vendor – çfarë hajvanash! Ose jepshin premtime për koeficient ma shumë se n’programin e tyne – çfarë hajvanash. Po, ka kalu koha e hajvanatit."

Fjalët kyçe këtu janë "çfarë hajvanash" dhe "ka kalu koha e hajvanatit", të cilat disa media dhe gazetarë i kanë paraqitur si një dehumanizim të opozitës dhe krahasim të tyre me kafshët.

Ky është një interpretim ose i paqartë dhe i bazuar në mungesë të njohurive gjuhësore, ose i qëllimshëm dhe i synuar për të krijuar një narrativë të rreme.

Disa media në Kosovë, përfshirë TV21, Koha.net, Klan Kosova, KTV, ABC News Albania dhe Kallxo.com, kanë raportuar në mënyrë të njëanshme dhe manipuluese mbi deklaratën e Kryeministrit Albin Kurti. Duke shtrembëruar kontekstin dhe duke e paraqitur si një sulm dehumanizues ndaj opozitës, këto media kanë kontribuar në një narrativë të pavërtetë, duke keqinformuar publikun dhe duke devijuar vëmendjen nga çështjet reale politike. Një shembull klasik i gazetarisë së keqe, ku titujt e bujshëm zëvendësojnë të vërtetën!

Analiza Gjuhësore: Çfarë Do të Thotë "Hajvan" në Shqip?

Fjala "hajvan" është me origjinë nga turqishtja dhe në kuptimin e parë të saj mund të përkthehet si “kafshë”. Megjithatë, në gjuhën shqipe, përdorimi i saj është figurativ dhe ka një konotacion të ndryshëm nga ai biologjik.

Në të folurën e përditshme, sidomos në dialektet e Kosovës dhe Shqipërisë së Mesme, "hajvan" nuk përdoret për të krahasuar dikë me një kafshë, por për të përshkruar dikë që vepron pa logjikë, në mënyrë të pamatur ose naive.

Ky kuptim figurativ është i njohur gjerësisht, dhe kushdo që flet shqip e di shumë mirë se në këtë rast Kurti nuk ka quajtur askënd "kafshë", por ka kritikuar mendësinë politike të bazuar në premtime të pabazuara.

Ja kryetari i Asociacionit të Gazetarëve të Kosovës, Xhemajl Rexha, duke shpërndarë një interpretim të rremë dhe të shtrembëruar të deklaratës së Kryeministrit Albin Kurti. Ky është një shembull i manipulimit mediatik, ku një frazë nxirret nga konteksti për të ndërtuar një narrativë të pavërtetë dhe për të keqinformuar publikun.

Pse Ky Është Një Shembull i Manipulimit Mediatik?

Disa media, në vend që të analizojnë kuptimin e saktë të deklaratës, kanë nxjerrë nga konteksti një frazë dhe e kanë përdorur atë për të krijuar një narrativë të rreme. Ky nuk është një gabim i rastësishëm, por një teknikë klasike e manipulimit mediatik, ku:

• Një deklaratë nxirret nga konteksti për t'i dhënë një kuptim tjetër nga ai i vërteti.

• Publiku provokohet me një titull të rremë, i cili krijon një realitet të fabrikuar.

• Debati publik devijohet nga çështjet reale dhe përqendrohet në një polemikë të sajuar.

Në vend që të kritikojnë qeverinë për politikat e saj, këto media kanë zgjedhur të krijojnë një histori të rreme, e cila nuk bazohet në atë që u tha, por në një interpretim të fabrikuar të saj.

Dështimi i Gazetarëve në Kuptimin e Gjuhës së Tyre

Nëse këto media dhe gazetarë nuk kanë qenë në gjendje të kuptojnë një fjalë kaq të zakonshme si “hajvan”, atëherë duhet të shqetësohemi seriozisht për cilësinë e gazetarisë në Kosovë.

Një gazetar, përveç se duhet të informojë me saktësi, duhet të ketë njohuri të thella gjuhësore dhe të jetë në gjendje të analizojë me saktësi kontekstin e një deklarate.

Në këtë rast, kemi dy mundësi:

• Ose këta gazetarë dhe analistë nuk e kuptojnë shqipen që flasin dhe shkruajnë çdo ditë – çka është një dështim profesional i madh.

• Ose e kuptojnë, por zgjedhin të manipulojnë publikun qëllimisht – çka është një shkelje edhe më e rëndë e etikës gazetareske.

Përgjegjësia e Medias dhe E Ardhmja e Gazetarisë

Publiku meriton gazetari të ndershme, jo dezinformim dhe propagandë. Kur media e humb integritetin e saj dhe bëhet vegël për manipulim, ajo shndërrohet në një mjet që nuk informon, por dezinformon.

Në një demokraci funksionale, media luan një rol kyç për të mbajtur qeverinë dhe opozitën përgjegjëse. Por kur media bëhet vetë promotore e keqinformimit, atëherë është e qartë se ajo nuk i shërben më publikut, por agjendave të caktuara politike.

Në vend që të merreshin me çështje të rëndësishme, si ekonomia, sundimi i ligjit dhe zhvillimi i vendit, disa media kanë zgjedhur të prodhojnë lajme të rreme për të krijuar skandale të fabrikuara.

Ky rast duhet të shërbejë si një reflektim për gazetarinë në Kosovë:

• A është qëllimi i medias të informojë apo të manipulojë?

• A do të vazhdojnë gazetarët të fabrikojnë polemika, apo do të rikthehen te standardet profesionale?

• A do të mbajë dikush përgjegjësi për shtrembërimin e qëllimshëm të fakteve?

Gazetaria duhet të ndriçojë të vërtetën, jo ta deformojë atë. Nëse media nuk arrin të kuptojë një fjalë të zakonshme si “hajvan”, atëherë është koha të pyesim: A është problemi te gjuha apo te vetë media?

Gazetaria si Mision, Jo si Instrument Manipulimi

Keqinterpretimi i qëllimshëm i deklaratës së Kryeministrit Kurti është një shembull shqetësues i degradimit të gazetarisë në Kosovë. Ose kemi të bëjmë me injorancë gjuhësore, ose me një përpjekje të qartë për manipulim.

Në të dyja rastet, kjo duhet të dënohet ashpër nga publiku dhe komuniteti mediatik. Gazetaria duhet të jetë një profesion i bazuar në integritet, jo një mjet për të mashtruar qytetarët.