Gazetarët që Cenzurojnë, Janë Ironia që Vret Demokracinë
Kur gazetaria bëhet vegël për censurë, ajo ndalon së qeni gazetari dhe shndërrohet në diktaturë të narrativës.
Në një kohë kur demokracitë janë gjithnjë e më shumë nën presion dhe liria e shprehjes është një nga të drejtat më të kërcënuara, është shqetësuese të shohësh se si disa individë dhe organizata që pretendojnë të jenë modeli i gazetarisë së ndershme dhe të pavarur përdorin taktika që bien ndesh me parimet e këtij profesioni fisnik. Më shqetësuese është se këto subjekte, kur përballen me kritika të ligjshme, zgjedhin t'i shtypin ato në vend që të përballen me to.
Përdorimi i SLAPP-it (Strategic Lawsuit Against Public Participation), që përfshin padi të drejtuara kundër qytetarëve, gazetarëve dhe kritikëve për të frikësuar dhe heshtur zërat e ndryshëm, është një fenomen që duhet të dënohet pa hamendje. Këto taktika nuk janë vetëm një sulm ndaj individëve të caktuar, por një kërcënim ndaj vetë lirisë së shprehjes dhe demokracisë. Në vend që të përpiqen të korrigjojnë gabimet apo të angazhohen në një debat konstruktiv, këto organizata dhe individë zgjedhin rrugën e frikësimit, duke u përpjekur të kontrollojnë narrativën dhe të pengojnë çdo lloj zëri kundërshtues.
Nga vjen shqetësimi im
Si gazetar dhe individ që i përkushtohem raportimit të vërtetë dhe mbrojtjes së të drejtave themelore, e shoh me shqetësim të thellë këtë prirje që po përhapet edhe në vendet tona. Gazetaria ka për qëllim të ndriçojë çështjet që prekin shoqërinë, të zbulojë të vërtetën dhe të kërkojë llogaridhënie nga ata që mbajnë pushtet, qoftë politik, qoftë ekonomik, e madje edhe mediatik. Por kur vetë gazetaria bëhet një mjet për të heshtur kritikët, ajo e humb besueshmërinë dhe integritetin e saj.
Në këtë vit, jam dëshmitar ku individë dhe organizata po i përdorin sistemet ligjore jo për të mbrojtur reputacionin e tyre në mënyrë legjitime, por për të frikësuar dhe penguar ata që kanë guximin t'i kritikojnë. Kjo nuk është gazetari. Kjo është një shpërdorim i pushtetit që vjen me profesionin tonë dhe një tradhti ndaj qëllimit të tij më të lartë: shërbimit ndaj së vërtetës dhe interesit publik.
Ata që fshehen pas mantelit të gazetarisë për të heshtur të vërtetën, nuk janë gazetarë, janë sabotues të demokracisë. — Vudi Xhymshiti.
Profesioni i gazetarit nuk na bën të paprekshëm
Është e rëndësishme të theksojmë se të qenit gazetar apo figura publike në media nuk na bën të paprekshëm. Përkundrazi, kjo na vendos në qendër të vëmendjes dhe na bën subjekt të kritikës dhe vëzhgimit publik. Ashtu siç ne kërkojmë llogaridhënie nga politikanët dhe udhëheqësit e tjerë publikë, qytetarët kanë të drejtë të kërkojnë të njëjtën gjë nga ne. Gazetaria është një profesion fisnik, por nuk është një mantel që na jep luksin e të qenit të pacenueshëm. Nëse kërkojmë të mbrojmë integritetin dhe etikën e profesionit tonë, atëherë duhet të jemi të gatshëm të pranojmë kritika, të reflektojmë mbi to dhe, kur është e nevojshme, të korrigjojmë gabimet tona.
Ne gazetarët kemi një detyrë të dyfishtë: të raportojmë të vërtetën dhe të jemi shembull i përgjegjshmërisë. Nëse nuk mund të pranojmë kritika apo të përballemi me kundërshtimet legjitime të lexuesve, atëherë si mund të presim që të tjerët ta bëjnë këtë? Liria e shtypit dhe liria e shprehjes janë të pandashme nga transparenca dhe llogaridhënia. Nëse humbasim njërën, i humbim të gjitha.
Thirrje për qytetarët dhe angazhimin e tyre në kritikën publike
Qytetarët kanë jo vetëm të drejtën, por edhe detyrimin të marrin pjesë në diskutimet dhe kritikat publike. Media, gazetarët, dhe personalitetet publike nuk janë mbi ligjin dhe nuk janë të përjashtuar nga analiza apo gjykimi publik. Pikërisht përmes angazhimit aktiv të qytetarëve mund të ndihmojmë në përmirësimin e gazetarisë dhe përforcimin e demokracisë sonë.
Kritikat nuk duhet të shihen si kërcënime, por si mundësi për përmirësim. Nëse një qytetar ngre shqetësime për paanshmërinë apo transparencën tonë si gazetarë, përgjigjja jonë nuk duhet të jetë një kërcënim ligjor, por një përpjekje për t'i adresuar këto shqetësime në mënyrë të hapur dhe të ndershme. Ky është një dialog i shëndetshëm që i shërben jo vetëm individëve të përfshirë, por edhe publikut më të gjerë.
SLAPP nuk ka vend në një shoqëri demokratike
Përdorimi i taktikave SLAPP nuk është vetëm një akt i paligjshëm në shumë juridiksione ndërkombëtare, por edhe një tradhti ndaj vlerave themelore të lirisë së shprehjes dhe demokracisë. Këto padi të motivuara politikisht apo ekonomikisht nuk janë ndërtuar për të kërkuar drejtësi, por për të penguar kritikën dhe për të krijuar një mjedis frike.
Në një kohë kur liria e medias dhe liria e shprehjes po përballen me sfida globale, është jetike që të mos heshtim përballë këtyre përpjekjeve për cenzurë. Ne duhet të jemi vigjilentë dhe të sigurojmë që ata që përdorin këto taktika të mbahen përgjegjës për veprimet e tyre. Të ekspozohen publikisht.
SLAPP nuk është mjet drejtësie, por një grusht shteti ndaj lirisë së shprehjes – i drejtuar nga ata që duhej ta mbronin. — Vudi Xhymshiti.
Një thirrje për reflektim dhe veprim
Në fund, kjo nuk është vetëm një çështje që prek gazetarët dhe mediat. Është një çështje që prek çdo qytetar që kujdeset për të vërtetën, drejtësinë dhe lirinë. Ju bëj thirrje të gjithëve, qoftë qytetarëve të zakonshëm, qoftë figurave publike, të angazhohen në debatet dhe kritikën profesionale. Vetëm përmes përpjekjeve të përbashkëta mund të sigurojmë që media jonë të jetë e lirë, e ndershme dhe transparente.
Gazetaria nuk është një monolog, por një dialog i vazhdueshëm. Të gjithë jemi pjesë e këtij dialogu dhe të gjithë mbajmë përgjegjësi për ta ruajtur atë të hapur, të drejtë dhe të ndershme. Të heshtim kur liria e shprehjes kërcënohet, është baraz me dështimin për të mbrojtur demokracinë tonë. Dhe kjo, për asnjërin prej nesh, nuk është një opsion.
I dashur lexues, nëse vlerësoni përpjekjet e mia për të mbrojtur të drejtën tuaj për informim dhe të ardhmen e vendit tonë, ju ftoj të më mbështesni me aq sa mundeni.
Mund të bëni një donacion ose të abonoheni me pagesë €5 në muaj. Çdo kontribut juaj është një gur-themeli për të vazhduar të raportoj ndershmërisht dhe të hedh dritë mbi çështjet që kanë rëndësi për të gjithë ne.
Gazetaria e pavarur ka nevojë për mbështetjen tuaj për të mbrojtur sigurinë kombëtare, etikën e gazetarit dhe cilësinë e të raportuarit dhe integritetin tonë si komb.
Faleminderit që besoni dhe përkrahni këtë kauzë!