Ambasadorët e Quint-it në Aleancë me Autokratin Vuqiç

Kosova nuk duhet të lejojë që fati i saj të diktohet nga një udhëheqje e kompromentuar evropiane ose ndikimi i keq i regjimit të Vuqiçit.

Në teatrin gjeopolitik të Ballkanit, ambasadorët e huaj në Kosovë janë kapur në një valle delikate, duke u përpjekur të balancojnë pragmatizmin politik me një farë diplomacie parimore. Megjithatë, qëndrimet e tyre të fundit zbulojnë një pajtim shqetësues ndaj interesave serbe nën regjimin e Aleksandar Vuqiç, duke minuar sovranitetin e Kosovës. Ky nënshtrim i paaftë jo vetëm që bie ndesh me normat ndërkombëtare, por gjithashtu injoron parimet e shenjta të integritetit territorial dhe vetëvendosjes të përcaktuara në Kartën e OKB-së. Duke ndjekur një status quo që pengon hapjen e Urës së Ibrit, ambasadorët e Quint-it—përfaqësuesit e Shteteve të Bashkuara, Francës, Gjermanisë, Italisë dhe Mbretërisë së Bashkuar—së bashku me Bashkimin Evropian, janë duke u përpjekur t’i zhvleftësojnë në mënyrë efektive të drejtat sovrane të Kosovës.

Kundërshtimi i fuqishëm i Presidentes Vjosa Osmani nënvizon një pikë kritike: nevojën që aktorët ndërkombëtarë të shmangin lehtësimin e tendencave autoritare dhe në vend të kësaj, të mbrojnë fuqishëm të drejtat sovrane e demokracive të reja. Ky skenar nuk është thjesht një mosmarrëveshje rajonale, por një provë për përkushtimin e komunitetit ndërkombëtar për të mbrojtur parimet e sovranitetit dhe vetëvendosjes përballë manovrimeve gjeopolitike të regjimeve autoritare në rajon.

Trajtimi i çështjes së Urës së Ibrit nga Bashkimi Evropian dhe ambasadorët e Quint-it përfaqëson frikacakërinë kronike dhe dobësinë morale të huajve në përballjen me autokratët si Aleksandar Vuqiç. Vuqiç, një ish-ministër i propagandës nën regjimin gjenocidal të Slobodan Milosheviqit, është përpjekur të arsyetoj masakrën e Srebrenicës dhe veprimet tjera gjenocidale në Kosovë. Në vend që ta kërkojnë llogaridhënie nga Vuqiçi për krimet e tij të luftës, BE-ja e dhe ambasadori i SHBA-së duket se duan t’jua japin legjitimitet kërkesave të Serbisë për t’u zbatuar në Kosovë. Ky pajtim është një tradhti e hapur ndaj sovranitetit të Kosovës dhe një dëshmi e dështimit të BE-së dhe SHBA-së për të mbajtur vlerat e saj të pretenduara.

Vuçiq ishte njeriu përgjegjës për orkestrimin e përpjekjes për aneksim të veriut të Kosovës në shtator 2023. Komandanti i tij për këtë përpjekje aneksimi të stilit rus, Milan Radoiçiq, lideri i Listës serbe, mbetet në liri. Komuniteti ndërkombëtar, përfshirë ambasadorët që po tregohen pakurrizorë përball Vuqiçit, duket se po hezitojnë të kushtëzojnë Serbinë për ta dorëzuar Radoiqiçin tek autoritetet e drejtësisë. Vuqiç orkestroi bojkotin e institucioneve publike në veriun. evendit, duke detyruar serbët kosovarë dhe duke ngritur barrikada nëpër veriun e Kosovës. Ndërkohë, disa nga ambasadorët e huaj në Kosovë, duke ndërhyrë në politikën e brendshme, po përpiqen të mbajnë peng urën e Mitrovicës në favor të Vuqiçit.

Lidhja e Serbisë me Kremlinin nënvizon më tej dështimin e BE-së dhe SHBA-së. Shtatë muaj pas pushtimit të plotë të Ukrainës nga Rusia, regjimi i Vuqiçit formalizoi besnikërinë e tij ndaj Moskës. Serbia ka refuzuar të bashkërendohet me sanksionet perëndimore kundër Rusisë, ka lejuar oligarkët rusë të marrin shtetësinë serbe dhe ka mundësuar që këta oligarkë të shfrytëzojnë tregun evropian për të financuar makinerinë e luftës së Putinit në Ukrainë. Serbia gjithashtu është shtëpi mike për qendrën më të madhe të spiunazhit dhe aventurizmit ushtarak rus në evropë, me qendrën e spiunazhit në Nish, dhe operacionet e rekrutimit të Wagner-it në Beograd, kështu edhe duke organizuar shtypjen e disidentëve rusë në Serbi, detaje këto që ilustrojnë transformimin e Serbisë në një strehë për ndërmarrjet kriminale të Putinit.

Megjithatë, duket se politikanët evropianë, të cilëve sikur po u mungon forca për t’u përballur me këtë realitet, duket se besojnë në mënyrë naive se mund ta fuqizojnë Serbinë brenda Kosovës. Ideja se Vuqiçi duhet të ketë të drejtën e fjalës nëse një urë në Kosovë do të hapet për të siguruar lirinë e lëvizjes së qytetarëve të saj apo/jo, është përtej absurditetit. Është një tradhti e hapur ndaj sovranitetit të Kosovës dhe një dëshmi e dështimit të BE-së për të qëndruar përkrah vlerave të saj të lirisë së lëvizjes. Vetë misioni paqëruajtës i NATO-s në Kosovë, ndër të tjera, ka për detyrë sigurimin e lirisë së lëvizjes për të gjithë në Kosovë.

Përpjekja e komunitetit ndërkombëtar për të lejuar këtë padrejtësi është e dukshme. Kundërshtimi i ambasadorëve të Quint-it ndaj hapjes së Urës së Ibrit, kinse për të parandaluar ndarjen etnike duke u përpjekur të mbajnë një urë që mund t’i bashkoj dy etni, është një mbulesë e hollë përpjekjeve të Serbisë për të minuar sovranitetin e Kosovës. Këta ambasadorë, të cilët pretendojnë se janë kampionë të lirisë dhe të drejtave të njeriut, po qëndrojnë hapur në krah të autokratit të bashkërenduar me Moskën, Presidentit serb Vuqiç, në një përpjekje të qartë të shkeljes së të drejtës së Kosovës për vetëvendosje. Ky qëndrim hipokrit është një shkelje flagrante e normave dhe traktateve ndërkombëtare mbi lirinë e lëvizjes, të cilat janë të drejta themelore që nuk duhet të komprometohen.

Besueshmëria e kampionëve të lirisë po bie në Kosovë, kjo për fajin e tyre. Duke u anuar me një autokrat dhe duke kundërshtuar pretendimin e drejtë të Kosovës për sovranitet, BE-ja dhe ambasadorët e Quint-it po minojnë legjitimitetin e tyre. Hezitimi i tyre për t’u përballur me Vuqiçin dhe aleatët e tij të Kremlinit është një turp që minon vetë parimet që ata pretendojnë t’i mbrojnë. Kosova nuk duhet të lejojë që fati i saj të diktohet nga një udhëheqje e kompromentuar evropiane ose ndikimi i keq i regjimit të Vuqiçit. Koha për Kosovën për të zbatuar sovranitetin e saj dhe për të kontrolluar të ardhmen e saj është tani, e lirë nga hijet e turpshme të disa diplomatëve të huaj.